SF6 Gazlı Kesici Nedir?

Kontaklarda meydana gelen arkın elektronegatif bir gaz olan SF6 gazı ile söndürüldüğü ve son senelerde büyük kullanım kısmı bulmuş olan yeni bir tip kesicidir. SF6 gazı, yağ yahut hava gibi başka ark söndürme ortamlarına göre üstünlüğünü kanıtlamış kusursuz dielektrik, ark söndürme, kimyevi ve başka fiziki özelliklere sahiptir.

Hacimlerinin ufak olması sebebi ile kapalı mekânlarda kullanılmaktadır. Kesicilerin çalışma prensibi durağan basınçtaki SF6 (sülfür hekza florür yahut kükürt hekza florid) dinamik kontaktaki piston aracılığı ile sıkıştırılarak ark üstüne üflenmesi ve arkın koparılması esasına dayanır. Kesme ortamı 1,5- 6 bar basınçlı SF6 gazıdır. SF6 gazının izolasyon özelliğinden ötürü kontaklar arası açılma uzaklığı çok küçülür.

SF6 Gazlı Kesici Nasıl Çalışır?

Kesici arkını söndürmek için ark üstüne basınçlı gaz üflenir. Böylece ark soğutulur, kontaklar arası ortam iletkenliğini kaybedip yalıtıcı olur ve ark söner. SF6 gazı açma ısısında ortama kükürt ve flor iyonları ve elektronlar verir. Bu sırada çok elektro-negatif olan flor iyonları ortamdaki elektronları yakalayarak ark akımını sınırlar. SF6 gazının ısıyı çabucak dağıtmasından ötürü sıcaklık süratle düşer. Ark soğur ve söner. Kesicinin stres dayanımı basınçlı havalılara göre daha yüksektir. Bu kesiciler izolasyon sınıflarına göre gaz yalıtımlı ve hava yalıtımlı olarak ikiye ayrılır. Gaz yalıtımlı kesiciler 36 kV’ tan 500 kV’a hava yalıtımlı kesiciler şayet 72,5 kV’ tan 420 kV’ a kadar kullanılmaktadır.


SF6 Gazlı Kesicinin Avantajları

Kayıp etkeni yağa göre daha küçüktür.
Ayrışma ürünleri patlayıcı değildir ve bu nedenle yangın yahut patlama riski yoktur.
Atmosferik koşullardaki farklılıklar sebebiyle performansı etkilenmez.

Isı iletim katsayısının yüksek olması, alçak iyonizasyon sebebi ile ısıyı çabucak dağıtır ve arkın acele soğumasını sağlar.
Dielektrik direnç gerilimi, tıpkı basınçtaki havaya göre üç kat daha çoktur. Yüksek basınçta gazın dielektrik dayanımı artar.
SF6 gazı, metallerle tepkimeye girmez. Renksiz, kokusuz, toksik olmayan ve yanıcı olmayan bir gazdır.

SF6 gazı epey kararlı ve inerttir ve yoğunluğu havanın beş katıdır.
Boyutu küçüktür. Bakımı kolay ve masrafı azdır.
Akım koparmada problem teşkil etmez.
Mekanik dayanımı yüksektir. Anma akımında 10.000 açma kapama, kısa dönem akımında 20 açma kapama yapabilir)
Tekrar kapama yaptırılması mümkün olabilir. Bu kesicilerde kaza riski çok düşüktür. Diğer bir üstünlükleri şayet işletmelerinin kolay olmasıdır.

SF6 Gazlı Kesicinin Dezavantajları

Gaz kaçağı olasılığı vardır. İyi izlenmesi lazım olur. İç parçaların pak ve kuru ortamda periyodik bakım esnasında temizlenmesi lazım olur.
Çevreye atılmış gaz yayılabilir. Kesicinin içerisinde yüksek sıcaklıklarda gerçekleşen tepkiler sonucunda zehirli gazlar meydana menfaat. (Ozonda seyrelme ve global ısınmaya neden olan sera etkisi). Bu gazların hiç bir şekilde dışarıya çıkmamaları gereklidir. Bu gazların atmosfere salınmaları dahi doğamız için tehlike içerir. SF6 gazının az dahi olsa ozona zarar verdiği anlaşılınca Kyoto zirvesinde SF6 gazının tüketimine kısıtlamalar getirilmiştir.


SF6 gazının neden olduğu başka bir problemse bu gazın düşük basınç ve sıcaklık seviyelerinde kolay sıvılaşmasıdır.
Bu kesicilerin fiyatları yüksektir.